شعار امسال روز روانشناسی، «نقش مداخلات روانشناختی در کاهش نابرابری آموزشی» بود. انتشارات جهاددانشگاهی اصفهان نیز به همین مناسبت با دعوت از دکتر محسن لعلی، روانشناس، مترجم و مولف بیش از ۱۰ عنوان کتاب درحوزه درمان شناختی رفتاری، ضمن معرفی کتابهای این استاد دانشگاه، در گفتوگویی ویژه به بررسی نقش روانشناسان در رفع نابرابریهای آموزش پرداخت.
دکتر لعلی در ابتدا با تاکید براینکه نقش مشاوران در کاهش مشکلات رفتاری در جامعه انکارناپذیر است، تاکید کرد: روانشناسان و مشاوران بار عمدهای از دوش جامعه بر میدارند و نقش مهمی در سلامت روان جامعه عهدهدار هستند.
او مهمترین ویژگی برای یک مؤلف کتاب را مخاطبشناسی صحیح عنوان کرد و گفت: نویسنده و یا مؤلف یک کتاب مفید برای جامعه، باید درک عمیق از چالشهای پیرامون خود داشته باشد و با الهام از مسائل و تجربیات زندگی خود، کتاب مناسبی به مخاطبانش عرضه کند.
این استاد دانشگاه به شعار امسال روز جهانی روانشناس اشاره و تصریح کرد: این شعار در دست روانشناسان نیست؛ جامه عمل پوشاندن به این شعار و رفع نابرابری آموزشی صرفا در حیطه اختیار روانشناسان نیست.
این مولف کتابهای حوزه روانشناختی که عقیده دارد، مهمترین دلیل نابرابری آموزش، بحث طبقات اجتماعی است، ادامه داد: روانشناسان میتوانند به شکل موردی و خاص نابرابریها را شناسایی کنند. نابرابری در آموزش به کیفیت و طبقه اجتماعی باز میگردد. طبقه اجتماعی مرفه منابع آموزشی، امکانات و بهرهمندیهای بیشتر و بهتری دارند که موجب رشد و توسعه بیشتر این قشر میشود، از سویی دیگر طبقه محروم دچار محرومیت است. روانشناسان میتوانند از منظر پژوهشی موضوع را بررسی و دلایل نابرابری را اعلام کنند.
او در ادامه صحبتهای خود به پررنگ شدن نقش زنان و دختران در مبحث آموزش اشاره و تصریح کرد: نقش زنان در سطح جهان پررنگ شده و در کشور ما نیز زنان رشد زیادی در جامعه داشتهاند. در این شرایط در جامعه زنان با سواد رسانهای بیشتر نسبت به آقایان مواجه میشویم.
دکتر لعلی معتقد است زمانیکه نابرابری از نظر فرهنگی ایجاد شود، تعارضات بین دو جنس نیز بیشتر میشود، مسایل و مشکلات رفتاری در تک تک آحاد جامعه بیشتر میشود و وظیفه روانشناس ریشه یابی است تا متناسب با عوامل، مداخله درمانی ایجاد کنند.
در بخش دیگری از گفت و گو دکتر لعلی به بیزاری نوجوان امروز از مدرسه اشاره کرد و گفت: زمانیکه سطح آموزش و پرورش پایین است، آموزشهای سنتی جوابگوی دانش آموزان نیست. نوجوان امروز دیگر مانند قبل کتاب در دست نمیگیرند، دنیای نوجوان امروز موبایل، شبکههای مجازی و تکنولوژی رو به پیشرفت است. اینها زنگ خطری است برای سیاست گذاران ما. دانش آموزان امروز سواد رسانه و دجیتال بالایی دارند و از سویی دیگر افت تحصیل یک شاخص برای آنهاست.
به گفته این مترجم، نابرابری آموزشی نه تنها در شهر و روستا از نظر منابع و امکانات اختلاف بسیاری دارد، بلکه حتی در مراکز شهرها و در اتمسفرهای مختلف شهری نیز متفاوت است.
او راهکار رفع نابرابری در محیطهای شهری و روستایی را آموزش، آموزش و صرفا آموزش دانست و به صنعت نشر توصیه کرد: افزایش شیوههای ارائه کتاب به صورت دیجیتال و در دسترستر، بازنگری نظام توزیع و توجه به منظر اقتصادی و مقرون به صرفه بودن کتاب راهی برای آشتی با کتابخوانی است.
او تاکید کرد: جامعه امروز ما به نشریات با مطالعات اجتماعی و مترجمان و مولفانی که مخاطب شناس باشد، نیاز دارد. صنعت نشر ما باید منتاسب با نیازسنجی جامعه عمل کند.
