تحلیل این داده‌ها به ما این امکان را می‌دهد که الگوها، روابط و تغییرات مکانی را درک کنیم و تصمیم‌گیری‌های دقیق‌تر و پایدارتری در زمینه‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی انجام دهیم. در واقع تحلیل داده‌های مکانی به بخش جدایی‌ناپذیری از یک زندگی راحت تبدیل شده و یکی از مهمترین حوزه‌های تحقیقاتی در عصر حاضر محسوب می‌شود.
وقتی به دنیای تحلیل داده‌های مکانی فرا خوانده می‌شویم، با دنیایی اسرارآمیز و پر از رمز و رازهای مخفی با پتانسیل‌های بی‌نهایت مواجه می‌شویم. یکی از روش‌های هوشمندانه برای تحلیل این داده‌های پیچیده، استفاده از فناوری پرقدرت هوش مصنوعی[1] (AI) است که به ما کمک می‌کند داده‌های مکانی را به بهترین شکل ممکن تحلیل کنیم، الگوها و روابط پنهان در این داده‌ها را بشناسیم و پیش‌بینی‌های دقیقی را برای آینده ارائه دهیم.
بسیاری از سرویس‌ها و پلتفرم‌ها وجود دارند که به ما کمک می‌کنند تا با استفاده از هوش مصنوعی داده‌های مکانی را هوشمندانه تحلیل کنیم. استفاده از این پلتفرم‌های نوین، ما را به یک سفر شگفت‌انگیز در دنیایی از اکتشافات و حقایق جدید هدایت می‌کند و به ما این امکان را می‌دهد که با دقت بالا و سرعت بیشتری به اطلاعات کلیدی و پنهان درباره جمعیت، مکان‌ها، زمین‌ها و … دسترسی پیدا کنیم و تصمیم‌های بهینه و استراتژیک بگیریم.
در ادامه چند نمونه از این سرویس‌ها و پلتفرم‌های تحلیل داده‌های مکانی و قابلیت‌های ویژه آنها معرفی شده است:
– گوگل ارث انجین[2] (Google Earth Engine): یک پلتفرم قدرتمند و پیشرفته برای تحلیل داده‌های مکانی و زمانی با استفاده از داده‌های سنجش از دور و منابع دیگر است که توسط شرکت گوگل ارائه شده است. این پلتفرم در یک محیط تحت وب طراحی شده و در دو بخش محیط اکسپلورر (Explorer) و محیط Code Editor می‌تواند پردازش تصاویر ماهوارهای را بدون نیاز به نرم‌افزارهای سنجش از دور و دانلود تصاویر و فضای ذخیره‌سازی بالا انجام دهد. قابلیت پردازش موازی و سریع داده‌های مکانی بزرگ و سری‌های زمانی و تحلیل آنها با نظارت مستمر، دسترسی به داده‌های ماهوارهای مختلف نظیر Landsat، Sentinel، MODIS و … از ویژگی‌های کاربردی این پلتفرم است. دارا بودن مجموعه گسترده و متنوع از داده‌های مکانی و زمانی به کاربران این امکان را می‌دهد تا به‌صورت چندبعدی این داده‌ها را بررسی کنند. از GEE در طیف گستردهای از پژوهش‌ها، از جمله طبقه‌بندی کاربری و پوشش زمین، هیدرولوژی، برنامه‌ریزی شهری و روستایی، بلایای طبیعی و تجزیه‌وتحلیل آب‌وهوا استفاده می‌شود.
– [3]Carto: یک پلتفرم آنلاین قدرتمند تجزیه‌وتحلیل داده‌های مکانی است که امکان طراحی نقشه‌های تعاملی، جذاب و منحصربه‌فرد و تجسم‌های قدرتمند را با استفاده از انواع لایه‌ها، ستون‌ها، و جداول داده فراهم می‌کند. از ویژگی‌های برجسته Carto قدرت بالای آن در تحلیل و نمایش داده‌های مکانی است. طیف گستردهای از ویژگی‌ها، مانند ابزارهای پیشرفته پردازش و تحلیل داده‌های مکانی با استفاده آسان، قابلیت اشتراک‌گذاری آنلاین نقشه‌ها، پشتیبانی فنی و منابع آموزشی و قابلیت سفارشی‌سازی از ویژگی‌های اساسی این پلتفرم است.
– [4]ArcGIS Online: یک پلتفرم آنلاین برای مدیریت داده‌های مکانی است که توسط شرکت Esri ارائه شده و از قابلیت‌های پیشرفته هوش مصنوعی برای تحلیل و نمایش داده‌ها استفاده می‌کند. از ویژگی‌های اصلی این پلتفرم که آن را از نسخه دسکتاپ متمایز می‌کند، عدم نیاز به نصب نرم‌افزار و امکان استفاده از قابلیت‌های آن به‌صورت آنلاین و تحت وب است. دارا بودن ابزارهای تحلیل مکانی پیشرفته، قابلیت تعامل و اشتراک‌گذاری آنلاین اطلاعات با دیگران، دسترسی به داده‌های مکانی متنوع و باکیفیت، امنیت و حفاظت از داده‌ها و امکان پشتیبانی و آموزش‌های آنلاین از ویژگی‌های اساسی این پلتفرم است که به انجام پروژه‌های مختلف از آکادمیک تا صنعتی کمک می‌کند.
– [5]Sentinel Hub: یک پلتفرم برای پردازش تصاویر ماهوارهای است که توسط شرکت Sinergise ایجاد شده و امکان دسترسی مکانی و زمانی به تصاویر ماهوارهای از جمله Sentinel، Landsat،MODIS و… و پردازش و تحلیل آنها را به آسانی برای کاربران فراهم می‌کند. قابلیت دریافت داده‌های ماهوارهای به‌هنگام (real-time) که به کاربران این امکان را می‌دهد تا داده‌های جدید و به‌روز را به سرعت دریافت و پردازش کنند و قابلیت اشتراک‌گذاری تصاویر و داده‌های ماهوارهای و تهیه تایملپس و نمودار از دیگر قابلیت‌های مهم این پلتفرم است.
این موارد تنها چند نمونه از پلتفرم‌ها و سرویس‌های تحلیل و بهره‌برداری از داده‌های مکانی و پردازش تصاویر ماهوارهای است، در یادداشت‌های بعدی به معرفی تعداد دیگری از این پلتفرم‌های هوشمند خواهیم پرداخت.
[1] Artificial Intelligence
[2] https://earthengine.google.com
[3] https://carto.com
[4] https://www.arcgis.com
[5] https://www.sentinel-hub.com
