مناظره اول
اولین مناظره در بین دو گروه «نیک‌آیین» (دانشگاه اصفهان) و «پژواک» (دانشگاه آزاد نجف‌آباد) برگزار شد. آن‌ها با تکیه بر گزاره «گره‌خوردن حجاب با مد (حجاب استایل) با فلسفه حجاب در اسلام در تعارض است» پشت میز مناظره نشستند. در این دور، «نیک‌آیین» موافق و «پژواک» مخالف این گزاره بود. در نهایت، گروه «نیک‌آیین» پیروز این مناظره شد. گفتنی است که این مناظره بسیار مورد توجه حاضران و داوران قرار گرفت و چالش‌برانگیزتر بود. «نیک‌آیین» (دانشگاه اصفهان)، موافق گزاره بود.
گروه «نیک‌آیین» در تبیین مسئله گفت: مد پدیده‌ای اجتماعی است که نمی‌تواند از ساحت جامعه بیرون باشد. مد تحت‌تأثیر جامعه روز است. در گزاره از حجاب‌استایل یاد شده است که آن نیز تابع شرایط اجتماعی است. ما در اینجا داریم از حجاب استایل و رابطه آن با دین اسلام حرف می‌زنیم. در فلسفه حجاب چهار نکته از دیدگاه شهید مطهری وجود دارد که عبارت‌اند از آرامش روانی فرد و جامعه، استحکام خانواده، استواری اجتماعی، حفظ ارزش و کرامت زن. در پاسخ به این مسئله نیز که اسلام چیست، باید بگوییم که یک اسلام ناب داریم که مدنظر شارع است و ما در حال حاضر امکان دسترسی به آن را نداریم. دوم، اسلامی است که فقیهان و عالمان می‌گویند. سوم، اسلامی است که تابع زندگی اجتماعی است و برآمده از جامعه به شمار می‌آید. اسلامی که در گزاره امروز می‌بینیم به دومی نظر دارد. حجاب در اسلام یک حقیقت است و نمی‌تواند تابع شرایط اجتماعی باشد.
این گروه هم چنین اظهار کرد: مد پدیده‌ای متغیر و اسلام ثابت است. چگونه پدیده ثابت تحت‌تأثیر امری متغیر در تعارض قرار می‌گیرد؟ ما در همه مسائل اجتماعی به دوگانه فرم و محتوا اعتقاد داریم. در باب فرم باید گفت که در حجاب‌استایل حد و حدود حجاب را رعایت کرده‌اند، اما در محتوا این‌طور نیست، زیرا پوشش زن بر اساس آیه ۳۳ سوره احزاب نباید بازتابی از تبرج یا خودنمایی باشد. اما در حجاب استایل خودنمایی و شهرت وجود دارد. حتی در احادیث و فتوای علمایی چون خویی، تبریزی، سیستانی و… لباسِ شهرت، مذموم دانسته شده است. حذف مد را گروه مقابل عقب‌گرد می‌داند. اما ما مخالف مد نیستیم تاجایی که با اسلام در تعارض نباشد.
آن‌ها هم چنین تأکید کردند: ما با مد و حجابِ اختیاری مخالف نیستیم. به نظر ما فلسفه مطهری موافق با نظر عمده علماست. گفتنی است معنی تبرج مدنظر ما با دو تفسیر «نور» و «المیزان» هماهنگی دارد. زن نباید به حالتی از خانه بیرون بیاید که انگشت‌نما شود. نظری هست که می‌گوید لیبرال‌ها می‌توانند زندگی مؤمنانه‌ای داشته باشند، اما درباره پورنوگرافی ساعت‌ها حرف بزنند. درباره تبرج باز هم باید بگوییم که زنان مدینه طوری از خانه خارج شدند که اندام‌شان پیدا بود و اسلام با آن مخالفت کرد.
گروه موافق افزود: ما درباره فرم و محتوا صحبت کردیم. لباس اقوام ایرانی از نظر محتوا و فرم با حجاب هماهنگ است و با اسلام تعارض ندارد. اگر یکی از این دو معیارها نقض شود، ما مخالفیم. می‌گویند حجاب‌استایل باعث گسترش حجاب می‌شود. در حالی که پس از روی کار آمدن حجاب‌استایل‌ها به‌تدریج متوجه شدیم که این مسئله نمی‌تواند ترویج‌دهنده حجاب باشد. حجاب‌استایل یک شیب لغزنده است که هر روز جلو می‌رود و تغییر می‌کند. در ضمن، ما با به‌روزبودن و مد مخالف نیستیم.
اعضای «نیک‌آیین» خاطرنشان کرد: ما در مناظره همیشه با ذکر منبع حرف زدیم. گروه مقابل باید دست‌کم نظر یک فقیه را نشان دهد که حجاب‌استایل را تأیید می‌کند. ما با حجاب آزاد مخالفت نداریم. اما در حجاب‌استایل‌ها که حجاب تابع مد شده است، مخالفیم. گروه مقابل باید فرم و محتوای خود را مشخص کند. باید بگوید که منظورش از اسلام کدام اسلام است. همچنین باید آکادمیک و هوشمندانه صحبت کند.
این شرکت‌کنندگان که از طرف دانشگاه اصفهان بودند، در خاتمه بحث و آخرین دفاعیه خویش گفتند: هر پدیده‌ای فلسفه وجودی دارد که معیارهای آن را قرآن و متخصصان و عالمان دین تبیین کرده‌اند. در حجاب زن نباید توجه مرد جلب شود. حجاب‌استایل با این مسئله مهم در تعارض است. در حجاب‌استایل، ما آرایش غلیظ و لباس‌های خاص و زننده می‌بینیم. فلسفه حجاب را گروه مقابل باید تبیین کند. ما معیارمان قرآن و سوره احزاب است.
گروه «پژواک» (دانشگاه آزاد نجف‌آباد)، مخالف گزاره بود. آن‌ها این‌گونه بحث خود را آغاز کرد: موضوع گزاره درباره گره‌خوردن حجاب با مد است که می‌گوید با فلسفه حجاب در تعارض قرار دارد. گروه مقابل، حجاب را در چهارچوب کتاب و نظر شهید مطهری تعریف کرد. آن‌ها فقط از نگاه مطهری حجاب را دیده‌اند، اما از جنبه‌ها و از دیدگاه‌های دیگر نیز درخور بررسی است. حجاب به معنای «پوشش» و «مانع» است. حجاب فقط مختص لباس نمی‌شود. حجاب باطنی بر حجاب ظاهری تقدم دارد.
این گروه مخالف ادامه داد: گروه «نیک‌آیین» گفت مد را صنعتگران مد ارائه می‌کنند. به‌نظر ما مد هر چیزی است که در یک زمان و مکان مشخص، جامعه بیشترین استفاده را از آن داشته باشد. پس در مدِ حجاب هم بیشترین استفاده صادق است و صرفاً به عرضه‌کنندگان مد ربطی ندارد. حذف مد یعنی یک عقب‌گرد و پشت‌کردن به بخشی از جامعه به شمار می‌آید. در ضمن برخی از قوانین اسلام ثابت نیست.
این گروه همچنین بیان کرد: تبرج یک معنا دارد و یک مفهوم که در نگاه اول با شرایط قرن بیست‌ویکم مطابقت ندارد. ابتدا به نظر می‌رسد که اسلام با برخی مسائل این قرن ممکن است در تعارض باشد. اما این‌طور نیست. اگر اسلام را درست تعریف کنیم، مطابقت خواهد یافت. حجاب‌استایل‌ها می‌توانند یکی از مبلغین حجاب باشند. ما با گروه مقابل مخالفیم. چون این مد بازتابی از علایق جامعه امروز است. ما در جامعه‌ای هستیم که قصد ترویج حجاب دارد و مداستایل نیز یک راه آن است. همه حجاب‌استایل‌ها جلوه‌گری نمی‌کنند. ممکن است بین آن‌ها خودنمایی هم باشد. نمی‌شود تبرج را به همه حجاب‌استایل‌ها نسبت داد. ما سر حرفمان هستیم. بین فلسفه اسلام و حجاب استایل مغایرتی وجود ندارد.
اعضای «پژواک» تأکید کردند: در طول تاریخ، تغییرات زیادی داشته‌ایم که حجاب را هم در بر می‌گیرد. همین تغییرات کمک کرده تا حجاب از میان نرود. اقوام ایرانی هم حجاب و عفاف داشتند. گروه «نیک‌آیین» مد و حجاب را در تعارض می‌داند، اما دلیلی برای آن ندارد. ما در اسلام، احکام متغیر یا فرعی داریم که گروه مقابل از آن چشم پوشیده است. اصلاً خود «مناظره» هم، همین عملی که «نیک‌آیین» در حال انجامش است، یک جلب‌توجه و خودنمایی به شمار می‌آید که جنبه مثبت دارد.
آن‌ها اظهار کردند: ما قرار است درباره حجاب‌استایل حرف بزنیم. گروه مقابل گفت که با حجاب‌استایل مخالف است، اما منبع خود را بیان نکردند. از طرفی باید در نظر داشت که حجاب‌استایل در تضاد با اسلام نیست. کسب درآمد جرم نیست و درآمدزایی از حجاب‌استایل نیز ایرادی ندارد. در ضمن، حجاب یکی از نمادهای فرهنگ کشور ماست که آن را به سایر کشورهای اسلامی و غیراسلامی جهان نیز معرفی می‌کند.
«پژواکی‌ها» خاطرنشان کردند: همان‌طور که گفتیم گروه مقابل آن‌قدر به قواعد تکیه کرده است که از چارچوب اصلی جدا نمی‌شود. حدود مشخص است. دین ما اسلام، دین کاملی است که به غرایز مختلفمان پاسخ می‌دهد. مد و زیبایی هم یکی از آن‌هاست. گروه مقابل می‌گوید که حجاب و مداستایل در تعارض هستند. گروه موافق گزاره، مدام بر محتوا و فرم تکیه دارد، اما معنای مشخصی از آن‌ها ندارد. احکام متغیر و ثابت در کتاب‌های مدرسه هم هست، اما «نیک‌آیین» آن‌ها را نمی‌داند.
مخالفان در دفاع پایانی خود گفتند: در این مناظره، اصل بر این بود که بدانیم حجاب‌استایل موافق یا مخالف اسلام است. از نظر «پژواک» حجاب‌استایل معارض اسلام نیست. «نیک‌آیین» مثال زنان مدینه را زد، اما از مدینه صدر اسلام تا امروز چقدر فاصله زمانی است؟ این تعمیم‌دهی بیجا و نادرست است.
مناظره دوم
مناظره دوم نیز بین گروه‌های «مکث» (دانشگاه اصفهان) و «گفتمان» (دانشگاه اصفهان) برپا شد. «گردش نخبگان در جمهوری اسلامی ایران به سبب ضعف احزاب و سازمان‌های سیاسی ناکارآمد است» نیز گزاره مورد اختلاف این مناظره بود. دو طرف موافق و مخالف نیز به‌ترتیب گروه «مکث» و «گفتمان» به شمار می‌رفتند. «مکث» برنده این رقابت شد و «گفتمان» نیز در جایگاه بهترین بازنده به مرحله بعدی راه یافت.
مناظره سوم
به‌منظور اجرای سومین مناظره، مقرر بود که «دختران فرهنگ» (دانشگاه فرهنگیان کاشان) و «ایران من» (دانشگاه آزاد واحد شهرضا) روبه‌روی هم بنشینند و بر سر گزاره «مسکن‌سازی دولت، تنها رکود در این بازار را تشدید می‌کند» با یکدیگر مناظره کنند. «دختران فرهنگ» و «ایران من» به‌ترتیب در موضع موافق و مخالف این گزاره بودند. به‌دلیل انصراف «دختران فرهنگ» از شرکت در مناظره، «ایران من» پیروز اعلام شد.
گفتنی است، مرحله نهایی از «دوازدهمین دوره مسابقات ملی مناظره دانشجویان ایران» در تاریخ ۳۰ بهمن‌ماه در اصفهان برگزار می‌شود.
