سبقه این روز به پروفسور کارلوس ماریا دلاپائولرا، استاد فقید دانشگاه بوینوس آیرس آرژانتین باز می‌گردد که در سال 1949 در بوئنوس آیرس روز جهانی شهرسازی را پایه‌ریزی کرد.
نظر به تقارن این ایام، بر آن شدیم در چارچوب رسالت و مسئولیت اجتماعی واحد انتشارات جهاددانشگاهی واحد اصفهان، دیدگاهی تازه را در حوزه نشر تخصصی مطالعات شهری، به جامعه شهرسازان عرضه کنیم؛ به همین منظور گفت‌وگویی کوتاه با دکتر سید حسین بحرینی (استاد تمام گروه شهرسازی دانشگاه تهران) توسط دکتر مینا کشانی همدانی (دکترای شهرسازی و مدیر انتشارات جهاددانشگاهی اصفهان)، ترتیب داده شد که اهم مطالب مطرح شده در چارچوب پرسش و پاسخ، به شرح زیر است.
آقای دکتر، ضمن سپاس از شما جهت قبول انجام مصاحبه، لطفا به عنوان سوال نخست، کتاب‌هایی که در سه سال اخیر، خواندن آنها برای هر فرد شهرسازی (اعم از دانشجو و حرفه‌مند) جز بایدها است را به دوستان این حوزه معرفی فرمایید.
- متاسفانه درجریان همه کتاب‌های منتشرشده نیستم ولی دو کتابی که خودم یکی به فارسی (ترجمه) و دیگری را به انگلیسی (تالیف) کرده‌ام و می‌توانند مفید باشند، به دوستان معرفی می‌کنم:
یک) شهرها، طراحی و تکامل؛ اثر استفان مارشال، انتشارات دانشگاه تهران.
دو) Urban Design in Seismic Regions; Springer
لطفا روندهای اصلی حوزه مطالعات شهری را به منظور نشر علم در حوزه کتب تخصصی بین‌المللی و داخلی معرفی فرمایید
در مورد ترجمه، توصیه می‌شود منابعی به فارسی برگردانده شود که صرف‌نظر از زمان تولید اثر، مولف معتبر و شناخته‌شده، ناشر معتبر و موضوع مفید و اثربخشی خصوصا برای حرفه و همچنین گسترش مرزهای دانش داشته باشد. خوشحالم که کتاب «مرگ و زندگی شهرهای بزرگ آمریکایی» (که درابتدای دهه 1960 نوشته شده بود) بنا به توصیه بنده، توسط یکی از دوستان ترجمه و منتشر شد.
اما در مورد تالیف، پیشنهاد من این است که اولا محتوای کتاب بر مبنای نتایج و دستاوردهای یک پژوهش جدی، معتبر و منطقی قرار داشته باشد و بعد هم اینکه بتواند نیازهای جامعه حرفه‌ای را، حتی‌الامکان برآورده سازد. بنابراین از ذکر بدیهیات، تکرار مکررات و مرور صِرف منابع داخلی و خارجی می‌بایست اجتناب کرد. ارزشیابی و داوری صحیح منابع، چه داخلی و چه خارجی، از این جهت حاِئز اهمیت است. انتشارات دانشگاه تهران، دستورالعمل‌های نسبتا کامل و مفیدی برای این منظور تهیه کرده است که می‌توانید به آنها دسترسی پیدا کنید.
جای ترجمه یا تالیف چه موضوعاتی را برای مولفان و مترجمان حوزه مطالعات شهری در کشور خالی می‌بینید (که ضروری است با تالیف و ترجمه آن موضوعات، آن بخش مغفول، پوشش داده شود)؟
- در پاسخ به این سوال می‌توان، این موارد را برشمرد:
الف) منابع معتبر مربوط به اهمیت و روش‌های ارزیابی طرح‌ها در شهرسازی
ب) مسائل، مشکلات و تنگناهای شهرسازی درایران، خصوصا در انتقاد از روش‌ها، نظریات و دیدگاه‌های سنتی
ج) دلائل تحقق‌ناپذیری طرح‌های شهری در ایران و دلائل اصلی آن
د) نقد استفاده از تئوری‌ها، روش‌ها و دیدگاه‌های بیگانه (غربی) در تهیه طرح‌های شهری
ه) بومی‌سازی نظریه‌های ارزشمند خارجی به منظور کاربردی کردن آنها برای حرفه‌مندان داخلی
توصیه شما به مولفان، مترجمان و مخاطبان خاص کتاب‌باز در حوزه مطالعات شهری چیست؟
- توجه به نیازهای اصلی حرفه و رشته شهرسازی
- مفید و موثر بودن درحل مشکلات موجود شهرها و مناطق شهری کشور
- درصورت امکان کمک به گسترش دانش شهرسازی در سطح جهانی
- پرهیز از ترجمه و یا تالیف منابع فاقد ارزش و اعتبار علمی و عملی؛ و صرفا برای پرکردن برگه‌های هیئت‌ممیزه به منظور ارتقاء و امثالهم.
توجه شود که: آن خشت بود که پر توان زد. کیفیت را فدای کمیت نکیند!
در پایان، ضمن سپاس از شما جهت همراهی ما، اگر نکته‌ای باقی است، بفرمایید.
ضمن تشکر از شما برای تهیه این مصاحبه ارزنده، به اطلاع عزیزان می‌رسانم که جلد دوم کتاب «تحلیل مبانی نظری طراحی شهری- ازدهه 1970 تا کنون» زیرچاپ است که امیدوارم به زودی منتشر و در اختیار علاقه‌مندان قرار بگیرد.
