مهندس عباس کیانی بابوکانی، مدیر پروژه این طرح پژوهشی با اشاره به روند پیشرفت مطالعات، اظهار کرد: «پس از انجام مطالعات اولیه کتابخانه‌ای و مروری بر ادبیات این موضوع پژوهشی، اکنون وارد فاز مطالعات میدانی شده‌ایم. در این مرحله، با انجام مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با گروه‌های ذی‌نفع، در حال گردآوری داده‌هایی هستیم که مبنای اصلی تحلیل‌ها و ارائه راهکارهای عملیاتی خواهند بود».
طرح‌هایی با اثرگذاری گسترده بر زندگی شهری
طرح‌های مدیریت عرضه و تقاضای سفر، از جمله اقدامات مهم مدیریت شهری در دهه‌های اخیر محسوب می‌شوند که هدف آنها کاهش ترافیک، بهبود کیفیت هوا، ساماندهی حمل‌ونقل و در نهایت ارتقاء کیفیت زندگی شهری است. با این حال، هرگونه تغییر در سیاست‌های تردد و پارکینگ می‌تواند پیامدهایی اجتماعی، فرهنگی و حتی روان‌شناختی برای شهروندان به همراه داشته باشد. در همین راستا، پژوهش حاضر با هدف شناسایی این پیامدها و فراهم‌آوردن زمینه‌ای برای تصمیم‌گیری آگاهانه‌تر مدیریت شهری طراحی شده است. طبق گفته مسئولان پروژه، تمرکز اصلی این ارزیابی بر درک تجربیات و نگرش‌های گروه‌های مختلف درگیر با این طرح‌ها از جمله ساکنین محدوده‌های درگیر، صاحبان مشاغل، رانندگان خودروهای شخصی و تاکسی‌ها، کارشناسان ترافیک، عابران پیاده، اساتید دانشگاهی و سایر ذی‌نفعان است.
انجام 60 مصاحبه با گروه‌های ذی‌نفع
در فاز نخست مطالعات میدانی، تیم پژوهشی فعال در این طرح، 60 مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با نمایندگان گروه‌های مختلف ذی‌نفع انجام داده است. این مصاحبه‌ها با هدف کشف دیدگاه‌ها، نگرانی‌ها، تجربیات زیسته و ارزیابی‌های کیفی افراد از تأثیرات دو طرح یادشده انجام شده‌اند. مهندس کیانی با تأکید بر اهمیت شنیدن صدای ذی‌نفعان افزود: «یکی از محورهای اصلی پروژه ما توجه به تجربه و ادراک ذی‌نفعان از سیاست‌های ترافیکی است. به همین منظور، از همان آغاز، تلاش کردیم تا فرایند پژوهش به صورت مشارکتی و تعاملی طراحی شود. مصاحبه با گروه‌هایی نظیر ساکنان مناطق تحت تأثیر، مغازه‌داران، رانندگان تاکسی، اساتید دانشگاه و عابران، فرصتی فراهم کرد تا تصویری واقعی‌تر و چندلایه از تأثیرات اجتماعی-فرهنگی طرح‌ها ترسیم گردد».
مشارکت علمی جهاددانشگاهی در یک پروژه مسئله‌محور
این پروژه با همکاری و هدایت کارشناسان پژوهشی معاونت پژوهش‌وفناوری جهاددانشگاهی واحد اصفهان و نظارت معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری اصفهان در حال اجراست. تاکنون ۵۰ درصد از پروژه پیش رفته و نتایج اولیه منتج از مصاحبه‌ها تدوین شده است. همزمان نیز، مقدمات ورود به فاز دوم مطالعات میدانی شامل طراحی و توزیع پرسش‌نامه‌ها و تحلیل داده‌های کمی، در حال آماده‌سازی است. پژوهشگران این پروژه با تلفیق روش‌های کمی و کیفی، در تلاش‌اند تا به تصویری دقیق، علمی و واقع‌گرایانه از اثرات اجتماعی و فرهنگی طرح‌های مدیریت عرضه‌وتقاضای سفر دست یابند. این یافته‌ها قرار است مبنای تصمیم‌سازی‌های آینده برای بهینه‌سازی سیاست‌های شهری قرار گیرد.
چشم‌انداز پروژه؛ تصمیم‌گیری آگاهانه‌تر، شهر پایدارتر
در شرایطی که شهرهای بزرگی چون اصفهان با چالش‌های روزافزونی در حوزه ترافیک، آلودگی هوا و مدیریت فضاهای شهری روبرو است، اجرای طرح‌هایی مانند پارک حاشیه‌ای و طرح تردد زوج و فرد، ضرورت پیدا می‌کند. با این حال، توجه به پیامدهای اجتماعی این طرح‌ها و در نظر گرفتن منافع و حقوق گروه‌های مختلف شهروندان، گامی مهم برای تحقق شهری پایدار و انسانی به شمار می‌رود. پژوهش حاضر، با رویکردی مسئله‌محور، می‌کوشد زمینه‌ساز گفتمانی جدید در مدیریت شهری شود؛ گفتمانی که در آن «تجربه زیسته ذی‌نفعان» به اندازه داده‌های فنی و ترافیکی، مورد توجه قرار گیرد.
مهندس کیانی در پایان، با تشکر از همراهی تمامی گروه‌های ذی‌نفع و مشارکت آنان در فرآیند پژوهش، ابراز امیدواری کرد که نتایج نهایی این پژوهش بتواند به تصمیم‌گیری‌هایی مؤثر، منصفانه و مبتنی بر شواهد علمی در حوزه مدیریت شهری بینجامد.
