کتاب گفتگو راهی به توانایی، دانایی و برنایی

گفتگو در زندگی بشر، بسان هر امر دیگری تاریخی دارد که در آن دستخوش تغییرات و تحولاتی شده است. امروزه، در جهان اندیشه، شاهد دستاوردهای درخور توجهی در این خصوص هستیم. در عین حال، در بسیاری از جوامع، که زمینه‌های تاریخی و فرهنگی لازم برای بالندگی گفتگو فراهم نبوده است، میزان بهره‌مندی از دستاوردهای علمی برای آموزش مهارت‌های گفتگو اندک یا در حد هیچ بوده است. گاهی این تصور غلط در میان عموم افراد جامعه و حتی گاهی در میان فرهیختگان وجود دارد که گفتگو روشی شناخته شده و عادی در زندگی بشر است و به آموزش دادن، هزینه کردن مادی و معنوی و تأمل در چند و چون نیاری ندارد. در لابه‌لای بحث‌های این کتاب خواهیم دید که گفتگو یک اصطلاح و یک روش است و نباید آن را مترادف با دیگر انواع مکالمه نظیر مناظره، مذاکره و گپ وگفت تلقی کرد. گفتگو تفاوت معناداری با همۀ این اصطلاحات دارد.

مشخصات کتاب

اول، با اعتقاد به اینکه گفتگو به معنای اصولی آن، صرفاً از طریق یک مسیر میان برخلاف اینکه در جامعه ایرانی، تأملاتی درباره موضوع گفتگو صورت گرفته و آثار درخور توجهی در این مورد منتشر شده است، هنوز راهی طولانی تا رسیدن به غنای منابع در این خصوص باقی است. در این کتاب قصد داریم تا با ویژگی‌های زیر، وجوه تمایز و خط مرزی آن را با دیگر آثار مشابه مشخص کنیم و گامی در این مسیر برداریم.

رشته‌ای درخور دستیابی و فهم است، اثر حاضر محصول تأملات فلسفی و نگاه چندجانبه به موضوع است. از این رو، استادان مصاحبه شونده تا جایی که ممکن بوده است، از رشته‌های مختلف و در عین حال، مرتبط نظیر فلسفه، روانشناسی، جامعه‌شناسی، اقتصاد و اخلاق انتخاب شده‌اند و از همه آنها، که استادان تراز اول و متخصص در موضوع گفتگو هستند و داوطلبانه در این طرح شرکت کردند، سپاسگزارم.

دوم، رویکرد کتاب به موضوع کاربردی است و گفتگو را امری تزئینی مخصوص محافل دانشگاهی و روشنفکری فرض نکرده است. ادعا این است که فهم نظری و به کارگیری اصول عملی گفتگو مؤثرترین راه تعالی بخش زندگی عموم مردم است و گفتگو صرفاً به معنای یادگیری مهارت‌های گفت و شنود و ارتباط صحیح نیست بلکه واکاوی و پرورش ساحت‌های مختلف شخصیت و تحول متوازن در زندگی انسان است. عنوان کتاب از شعر حکیم سعدی اقتباس شده است: توانا بود هر که دانا بود/ ز دانش دل پیر برنا بود بنابراین، نام کتاب بر این حقیقت تأکید دارد که با گفتگوست که توانایی، دانایی، برنایی و شادابی و سرزندگی در تمام مراحل زندگی تحقق پیدا می‌کند.

سوم، در این کتاب از میان وجوه مختلف گفتگو نگاه میان فردی اولویت پیدا کرده است. جدی‌ترین مبحثی که تا کنون دربارۀ گفتگو در جامعه ایران مطرح شده است، وجه میان فرهنگی و میان تمدنی آن بوده است. اما در این اثر، به اهمیت فرهنگ‌سازی از طریق نهادهایی چون خانواده، مدرسه و بخصوص در افراد با سن پایین توجه و بر رویکرد گفتگوی میان فردی تأکید شده است.

چهارم، با این فرض که طرح درسی برای آموزش گفتگو با لحاظ جنبه‌های مختلف ممکن است، عامل اصلی ترویج فرهنگ گفتگو باشد، نمونه‌ای در فصل پایانی با ویژگی‌های زیر ارائه شده است که امیدوارم اهالی فرهنگ، تعلیم و تربیت و به طور خاص علاقمندان گفتگو آن را بپسندند و در رفع نقایص آن کمک کنند.

پنجم، مجموعه حاضر، حاصل تجربه سال‌ها حضور در عرصه فرهنگ و هنر، مشاهدات میدانی و دغدغه کشف موانع زندگی فرهنگی و اخلاقی در جامعه ایرانی بوده است. در این مسیر، اگر همراهی و حمایت‌های جهاددانشگاهی دانشگاه اصفهان نبود، این مجموعه به سرانجام نمی‌رسید. غنای این اثر، ظرایف علمی و روشمندی آن، مرهون رهنمودهای دکتر سعید عدالت‌نژاد است که همواره مشوق بنده بوده‌اند و درخواست بنده را برای مشاوره و راهنمایی در این مجموعه اجابت کردند. از همراهان بزرگوار، صمیمانه سپاسگزارم.

فهرست

از کجا بخریم؟

شما می‌توانید این کتاب را از فروشگاه ما به صورت آنلاین (برای هدایت به صفحه خرید اینجا کلیک کنید) و حضوری از کتاب‌فروشی جهاددانشگاهی اصفهان به نشانی اصفهان، میدان آزادی، بلوار دانشگاه خریداری کنید.