1 مهر 1402

هفتمین همنشینی «نامه و قرار» با محوریت «دنیای مدرن؛ پایان خدا؟»

21 شهریور 1402

نویسنده: مریم خانی

به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی واحد اصفهان، در ابتدای این نشست محمد رجایی رامشه، دکترای مهندسی ذهن، اظهار کرد: قرآن، سنت پیامبر(ص) را به‌عنوان منبع به ما معرفی کرده است. پیامبر(ص) نیز فرموده که منبع قرآن، عترت و اهل‌بیت(ع) هستند. بنابراین قرآن و احادیث، منابع دینی ما هستند. امروزه منابع علمی در دنیا مطرح هستند که به نظر من منبع علمی نیز با منابع دینی ما قابل جمع است. البته پایه و اساس، همان قرآن است. علما در فهم قرآن اختلاف نظر دارند و نظر اشتباه افراد به معنی اخلال و خطا در قرآن نیست.

او افزود: خداوند در سوره قلم، ۳ مرتبه به مفهوم کتاب اشاره کرده است. خداوند در این سوره فرموده که مدعیان کتاب دارند؟ درواقع از کتاب مقدسی به‌عنوان منبع استفاده کرده‌اند. نظریات فروید، توسط دختر و دیگر شاگردان خودش رد شده است، در حالی که خودش انسان خدا باور را دیوانه خطاب کرده بود. خداوند قرن‌ها پیش در قرآن پاسخ امثال فروید را داده و فرموده است: «وَیَقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ» یعنی تو را دیوانه خطاب خواهند کرد. خداوند از این مدعیان (مثل فروید) می‌خواهد که سند و منبع اصلی خود را ارائه دهند، در حالی که آرای خودشان توسط نزدیکان خودشان، زیر سوال رفته است.

همچنین علیرضا فرهنگ، دکترای مطالعات تطبیقی ادیان، با بیانکه مبحث مرگ خدا در غرب مطرح شده و الهیات مرگ خدا را پدید آورده است، گفت: مرگ خدا، خدا بر فراز خدا، خدای متعالی و خدای حاضر و … از جمله مفاهیمی هستند که در دنیای مردن به کار می‌رود، در حالی که در دوران سنت مفاهیمی چون شرک و نفاق مطرح است.

وی با اشاره به اینکه مفهوم عملی پایان خدا در دنیای مردم چند معنی دارد، تصریح کرد: گفته می‌شود که خدایی هست ولی دیگر مؤثر نیست. تمثیلی چون خدای ساعت‌ساز مطرح می‌شود، یعنی پیروان این دیدگاه معتقدند که خدا دنیا را چون ساعتی ساخته و آن را رها کرده است. این ایده به قرن ۱۸ برمی‌گردد و دیدگاه ابژکتیو و به این معنی است که ما انسان‌ها باید در جهان نقش‌آفرینی کنیم، زیرا خدا این دنیا را ترک کرده است.

این مدرس ادیان و عرفان با بیان اینکه از خدای ادیان که دلسوز بندگان و شنوای دعا است، سؤال می‌شود که «چرا دعاهای ما برآورده نمی‌شود و به نابرابری‌ها پاسخ نمی‌دهد؟» اضافه کرد: یکی از جواب‌هایی که به این سؤال داده شده، این است که خدایی  هست ولی ما تصور غلطی نسبت به آن داشتیم‌.  تصور می‌کردیم که خدا زیاد در امور بشری ورود می‌کند و به ظلم پایان می‌دهد و باران می‌فرستد، ولی با علم امروز متوجه شدیم که باران طی فرایند خاص علمی می‌بارد. ما باید تصورمان را از خدا درست کنیم. این دیدگاه هم ابژکتیو است و در فلسفه و عرفان و الهیات وجود دارد. علامه طباطبایی نیز می‌گوید بسیاری از علما تصور خود از خدا را می‌پرستند و نه خود خدا را.

فرهنگ، دیدگاه سوم را مهم‌ترین دیدگاه و معضل اصلی دانست‌ و گفت: دیدگاه سوم این است که برخی می‌گویند خدایی نبوده و ادیان خرافه هستند و یا دین در فرایند تکامل، ذهنی کودکانه داشته است و یا می‌گویند دین بیماری روانی است و ما الآن با افزایش دانش فهمیدیم که بشر در عمر تاریخی‌اش توهم داشته است. این دیدگاه، هم ابژه و هم سوژه است‌ و در فلسفه و دیدگاه‌های علم‌گرایانِ مدرن اثر گذاشته است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

خبرهای مرتبط

نشانی: خیابان هزارجریب، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، خیابان اندیش، بعد از تالار سبز، جهاددانشگاهی واحد اصفهان