کتاب «تفسیر افنان» به تفسیر چهل سوره آغازین قرآن به ترتیب نزول می‌پردازد و در آن شاخص‌هایی شامل ترجمه، قرائت، تاریخ‌گذاری، نمای کلی، تفسیر آیات، تعدادی از واژگان، ساخت‌های صرفی، ساختار نحوی، بلاغت و شیوایی، مباحث کلامی، مباحث منطقی و فلسفی، استنباط‌های فقهی، حدیث، سخن برخی از مفسران، معرفی یکی از قرآن‌پژوهان و نگین سوره مورد بررسی قرار گرفته است.
آیین رونمایی از کتاب «تفسیر افنان؛ تفسیر چهل سوره آغازین قرآن به ترتیب نزول» نوشته «محمد سلطانی رنانی» که به تازگی توسط انتشارات جهاددانشگاهی واحد اصفهان و با همکاری انتشارات تمهید به چاپ رسیده است، چهارشنبه (۲۱ تیرماه) در کتابفروشی اردیبهشت جهاد دانشگاهی اصفهان برگزار شد.
در این جلسه محمد نصر، عضو هیئت علمی گروه معارف دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با اشاره به توجه از دو زاویه به «تفسیر افنان»، اظهار کرد: یکی از زوایا، مبنای تفسیری است که این کتاب برگزیده و دیگری توانایی تفسیر در تحقق مبنای انتخاب شده و میزان موفقیت آن است. مبنای تفسیر را می‌پسندم و آن را مبنای علمی و دقیقی می‌دانم که نسبت به تفاسیر ترتیبی که از قرآن بر اساس طول سوره‌ها انجام می‌شود، مبنای بهتری است.
او با اشاره به دلیل بهتر بودن این روش گفت: دلیل این موضوع از دلایل هرمنوتیکی است که امروزه بر اساس دانش تفسیر متن مورد توجه قرار گرفته است. معرفت انسان نسبت به موضوعات، متعدد است، دانش و معرفت ما به چیزی تعلق می‌گیرد، موضوع این دانش ممکن است پدیده‌ای باشد که در اختیار ما نیست و ما آن را خلق و ایجاد نکرده‌ایم و نام آن را دانش می‌گذاریم. نسبت به خدا، طبیعت، انسان و پدیده‌ها، موضوع دانشی که پیدا می‌کنیم امر انسانی نیست، زیرا طبیعت و انسان، مخلوق انسان نیست. گاهی موضوعی که می‌خواهیم نسبت به آن معرفت پیداکنیم مخلوق انسان است و به این فهم گفته می‌شود. در این بین، فهم برخی موضوعات خلق شده توسط انسان، دشوار و نیازمند روش و مبانی است و این متصدی این فهم دشوار، دانش هرمنوتیک است که آن را دانش فهم و معرفت می‌گویند.
این استاد دانشگاه ادامه داد: موضوع این دانش، آثار و مصنوعاتی از انسان است که به تحلیل و توضیح و درک نیاز دارد و مثل آثار هنری که مخلوق انسان است به راحتی درک و فهم نمی‌شود. همچنین حوادث و بحران‌های اجتماعی که محصول رفتار جمعی انسان‌ها است به راحتی قابل فهم نیست و به دانش‌های گسترده برای فهم نیاز دارد و به همین دلیل ما در علوم انسانی به راحتی نمی‌توانیم به نتیجه و توافق برسیم، چراکه موضوعات و تحولات اجتماعی تحت‌تأثیر عوامل مختلفی ایجاد می‌شود.
نصر با اشاره به اینکه متن، گفتار، نوشتار متون ادبی و تاریخی نیز به راحتی قابل فهم نیست و به تفسیر و بررسی نیاز دارد، گفت: در همین تفسیر راجع به یک واژه و معنای آن بحث و بررسی زیادی می‌شود و درنهایت مشخص نیست که آیا این همان معنای اراده شده توسط خدا باشد؛ لذا فهم یک متن، آن هم متن ادبی و تاریخی به دانش گسترده احتیاج دارد که دانش هرمنوتیک بیانگر روش‌های مختلف درباره آن است. برای مثال درباره غزلیات حافظ و اشعار مولانا قرن‌ها تفسیر و معنا گفته شده و می‌شود و درباره قرآن هم به همین صورت است که هیچ‌گاه نمی‌توان ادعا کرد به کلی تفسیر شده و به انتها رسیده است، بلکه ابتدای راه جدیدی است که باید ادامه پیدا کند.
او افزود: تفسیر متون تاریخی و ادبی مثل قرآن تحت تأثیر عوامل درون متنی و برون متنی است. قرآن زمانی که توسط پیامبر(ص) تلاوت می‌شد برای مردم ابهام چندانی نداشت، روشن و واضح بود، اما چه شد که امروز درک درستی از آن نداریم، به این دلیل که هرچه زمان برآن می‌گذرد بر ابهام آن افزوده می‌شود، زیرا این متن، گفتار بوده که به نوشتار تبدیل شده و در این صورت بسیاری از قرائن در نوشتار منعکس نمی‌شود. زمانی که فردی سخنرانی می‌کند به مخاطب خود بر دانستن بسیاری مفاهیم اعتماد می‌کند و سخن خود را با مفروض دانستن این مفاهیم بیان می‌کند. افرادی که این گفتار را حتی نعل به نعل می‌نویسند مفروضات بیناذهنی مخاطب و سخنران را ذکر نمی‌کنند، لذا با گذشت زمان ابهام متن افزوده شده و برای فهم به ابهام‌زدایی از متن نیاز است که نتیجه آن تفاسیر مختلف از قرآن می‌شود.
شما می‌توانید شرح مفصل خبر را در خبرگزاری ایسنا اصفهان (اینجا کلیک کنید) مطالعه کنید.
شبکه‌های اجتماعی
اگر علاقه‌مند هستید که از آخرین اخبار، رویدادها و فعالیت‌های انتشارات جهاددانشگاهی واحد اصفهان مطلع شوید کافی است ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید. (بر روی آیکن‌های زیر کلیک کنید.)
