سید حسن ناصری، دانشجوی مهندسی مکانیک دانشگاه صنعتی اصفهان: نیر ایال، نویسنده کتاب «مدیریت توجه»، انتخاب‌های زندگی را در سه قلمرو، خلاصه می‌کرد: خودتان، روابط‌تان و کارتان. وقتی دانستید باید برحسب ارزش‌هایتان، برای هر قلمرو، به‌نحوی که دیگری آسیب نبیند، برنامه‌ریزی کنید، با شما صحبتی داریم راجع‌به اصلی‌ترین قلمرو زندگی، یعنی خودتان!
بله، شما هم مثل هر چیز ارزشمند دیگری نیازمند نگه‌داری و مراقبت هستید و این کار به زمان نیاز دارد. درست همان‌طور که قرارهای دوستانه‌تان را از دست نمی‌دهید، هرگز نباید از زیر قرارهایی که با خودتان گذاشته‌اید هم در بروید. آخر چه کسی بیشتر از خودتان می‌تواند کمک کند تا همان‌طور که دوست دارید زندگی کنید؟
عبادت، ورزش، خواب، پاکیزگی، وعدههای غذایی سالم و زمانی که با خواندن کتاب یا گوش کردن کتاب صوتی می‌گذرانیم، همگی راه‌هایی‌اند که وقت صرف خودمان کنیم. مراقبت از خودتان در مرکز قلمروهای دیگر قرار دارد، زیرا روابط و کار، وابسته به سلامت جسم و روان شماست.
اگر مراقب خودتان نباشید رابطه‌هایتان آسیب می‌بیند، همچنین وقتی برای سلامت جسمی و روحی‌تان زمان کافی صرف نمی‌کنید، در کارتان هم بهترین نیستید. ما می‌توانیم با اولویت‌دهی و زمان‌بندی برای «خود» شروع کنیم.
در وهله اول در برنامه‌هایمان به زمان کافی برای خواب، بهداشت و تغذیه مناسب نیاز داریم. به‌یاد دارم در یک سال گذشته، درس‌ها و اموراتم به‌کلی مختل شده بود. برنامه‌ریزی‌های مختلفی انجام دادم تا بتوانم پیشرفت کنم اما هیچ‌کدام پاسخگو نبود. مقداری به خودم و ساعاتی که سپری می‌کردم، بیشتر توجه کردم و متوجه شدم بدن من باید بین هفت تا هشت ساعت استراحت کافی داشته باشد وگرنه روز سختی را در پیش خواهم داشت. وقتی یک قدم پیش‌تر رفتم، متوجه شدم باید به خیلی از درخواست‌ها، دست رد بزنم.
در زندگی خوابگاهی، کمتر افرادی را دیده‌ام که حدومرز مشخص برای سبک زندگی‌شان داشته باشند. وقتی شب می‌شد، هیچ حدومرزی در خوابگاه، پایدار نبود و همه می‌خواستند تا پاسی از شب، در جمع‌های دوستانه، خوش بگذرانند. شاید پنج ساعت خواب برای آن‌ها کافی بود و می‌توانستند به همین شیوه بهترین عملکرد را داشته باشند؛ اما برای من کافی نبود. «نه گفتن» را آغاز کردم.
درست است؛ اوایل سخت بود. دیگر در خوش‌گذرانی‌های شبانه حضور نداشتم، بگو و بخندی نبود، دوستانم را کمتر در خوابگاه می‌دیدم و البته به مرغ‌هایی تشبیه شدم که اول شب می‌خوابند. اما صبوری و جدیت‌ام بر همه حالات و احساسات، تأثیر گذاشت و توانستم با متعادل کردن قلمرو «روابط»، به قلمرو «خود» و «کار»، نیروی دوباره‌ای ببخشم.
ممکن بود این انتخاب من، به سرانجام نرسد. به‌هرحال عوامل مختلفی می‌توانست در ضعف اموراتم دخیل باشد و اگر در آغاز مسیر، به خودم می‌گفتم: «اگر این نه گفتن‌ها، ختم شود به قطع ارتباط با دوستانم چه؟ اگر با این‌کار نه‌تنها خودم بهبود پیدا نکنم، بلکه همین روابط دوستی را هم خدشه‌دار کنم چه؟ اصلا بی‌خیال این تصمیم می‌شوم و راه دیگری پیدا می‌کنم و یا همین‌طوری سر می‌کنم» آیا به خروجی درست و باب میلم دست پیدا می‌کردم؟
دریافتم که باید نگرانی درباره خروجی را کنار بگذاریم، چون در اختیار ما نیست و به‌جایش روی ورودی تمرکز کنیم که در کنترل ماست. یقین نداریم اما امیدواریم از زمانی که صرف انجام دادن کاری می‌کنیم، نتایج مثبتی به‌دست آوریم.
تنها چیزی که در کنترل ماست، زمانی است که صرف انجام دادن کاری می‌کنیم.
اینکه من بتوانم روابط دوستانه‌ام را حفظ کنم یا بهترین عملکرد را در زمان کاری داشته باشم، کاملا دست من نیست و عوامل مختلفی بر آن تاثیر می‌گذارند، اما بی‌تردید یک چیز به اختیار من است: اگر در زمان درست، در مکان درست نباشم، کاری را که می‌خواهم، انجام نمی‌دهم؛ چه در تخت‌خواب، وقتی می‌خواهم بخوابم و چه پشت میز کار وقتی می‌خواهم درس بخوانم یا به امورات کاری‌ام بپردازم. سرِ وقت حاضر نشدن قطعا منجر به شکست می‌شود.
ما دوست داریم فکر کنیم با هر دقیقه بیشتر کار کردن می‌توانیم مشکل حواس‌پرتی‌مان را حل کنیم، اما بیشتر اوقات مشکل اصلی این است که به خودمان وقت نمی‌دهیم تا کاری را بکنیم که می‌گوییم انجام خواهیم داد. می‌توانیم با تعیین زمان‌بندی در قلمرو «خود»، و وفادارانه به سرانجام رساندن کار، به قول‌هایی که به خودمان داده‌ایم عمل کنیم.
تمرین نهم
کارهایی را که دلتان می‌خواهد هر هفته برای خودتان انجام دهید نام ببرید. تمام چیزهایی را فهرست کنید که در خدمت سلامت جسمانی، سعادت، رشد فردی و ارزش‌هایتان است. سپس مشخص کنید که دوست دارید در یک هفته معمولی، به هرکدم از این فعالیت‌ها چه‌قدر وقت اختصاص دهید؟
سازمان دانشجویان جهاددانشگاهی واحد اصفهان می‌کوشد با انتشار سلسله مطالب «کار خوانی»، مخاطبان خود را در مسیر رسیدن به شناخت بهتر خود، برای رسیدن به رضایت شغلی یاری کند. یادداشت‌های پیشین، با هشتگ کارـخوانی در شبکه‌های اجتماعی این سازمان به نشانی studentcity.isf@ قابل دسترسی است و یادداشت‌های آتی نیز، به معرفی کتاب «مدیریت توجه» اختصاص خواهد داشت؛ کتابی که راهنمایی است برای تصمیم‌گیری و عملی‌کردن تصمیم‌ها و به نتیجه رساندن هدف‌ها، تا نیرو و امیدی به خواننده ببخشد که برای وقت باقیمانده‌اش نقشه بکشد، جاه‌طلبی‌هایش را کشف کند و همان‌طوری زندگی کند که دوست دارد.
