حمل‌ونقل یکی از ارکان اصلی توسعه جوامع امروزی است، اما بدون توجه به مقوله ایمنی این پیشرفت می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد. به همین دلیل در بسیاری از کشورها روزهایی ویژه برای افزایش آگاهی عمومی درباره ایمنی حمل‌ونقل تعیین شده است. در ایران نیز هفتم اردیبهشت به‌عنوان روز ملی ایمنی حمل‌ونقل در تقویم رسمی کشور ثبت شده است.
علت انتخاب این روز به دغدغه‌های موجود درباره بالابودن میزان تصادفات، خسارت‌های جانی و مالی و ضرورت بهبود استانداردهای ایمنی در بخش‌های مختلف حمل‌ونقل بازمی‌گردد. این نام‌گذاری به ابتکار وزارت راه و ترابری وقت و با هدف ارتقای فرهنگ ایمنی در سفرها، آموزش همگانی، بهبود زیرساخت‌ها و حمایت از طرح‌های کاهش سوانح ترافیکی انجام شد.
ایمنی در حمل‌ونقل تنها به رعایت قوانین رانندگی محدود نمی‌شود. ابعاد گسترده‌ای همچون استانداردسازی وسایل نقلیه، آموزش رانندگان، بهبود کیفیت جاده‌ها، ایجاد سامانه‌های هشداردهنده، نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی، توسعه فناوری‌های نوین در حمل‌ونقل هوایی، ریلی و دریایی و فرهنگ‌سازی در میان عموم مردم را در بر می‌گیرد. آمارها نشان می‌دهد که سالانه میلیون‌ها نفر در سراسر جهان بر اثر حوادث مرتبط با حمل‌ونقل جان خود را از دست می‌دهند یا دچار آسیب‌های شدید می‌شوند. در ایران نیز با وجود پیشرفت‌های صورت گرفته در سال‌های اخیر، همچنان مسئله تصادفات جاده‌ای یکی از مهم‌ترین چالش‌های ایمنی حمل‌ونقل محسوب می‌شود. به همین خاطر، روز ایمنی حمل‌ونقل فرصتی است برای ارزیابی عملکردها، شناسایی کاستی‌ها و ارائه راهکارهای جدید برای ارتقای سطح ایمنی سفرها. برگزاری همایش‌ها، کارگاه‌های آموزشی، کمپین‌های اطلاع‌رسانی، مسابقات دانش‌آموزی و دانشجویی درباره فرهنگ رانندگی صحیح و تجلیل از رانندگان و فعالان نمونه حمل‌ونقل ایمن، از جمله برنامه‌هایی است که هر ساله به مناسبت این روز در سراسر کشور اجرا می‌شود. فرهنگ‌سازی در زمینه ایمنی سفر، مسئولیتی جمعی است؛ از دولت‌ها که باید بسترهای ایمن را فراهم کنند، تا شهروندانی که با رعایت قوانین و مقررات، نقش بسزایی در کاهش حوادث دارند. استفاده از کمربند ایمنی، رعایت سرعت مجاز، پرهیز از استفاده از تلفن همراه هنگام رانندگی، توجه به وضعیت فنی خودرو و رعایت اصول ایمنی در سفرهای شهری و بین‌شهری، گام‌های ساده اما بسیار مؤثری برای افزایش ایمنی حمل‌ونقل هستند. در نهایت، روز ایمنی حمل‌ونقل یادآوری است که هر سفری باید با مسئولیت و آگاهی همراه باشد. توسعه پایدار بدون حمل‌ونقل ایمن ممکن نیست و آینده‌ای بهتر نیازمند تلاش همگانی برای حفاظت از جان انسان‌ها در مسیرهای سفر است.
مریم ترک‌زاد/خبرنگار ایسنا
